“Een ziek kind is meer dan zijn ziekte alleen. We wilden vanaf het begin dat alles zo ‘normaal’ mogelijk zou blijven verlopen voor Laurie. Zeker thuis. Thuis is geen ziekenhuis. We wilden ook dat hij hetzelfde onderwijs zou krijgen als zijn klasgenootjes. Bednet heeft daar enorm bij geholpen. Laurie was niet in de klas, maar toch weer wel. Laurie was niet bij z’n vriendjes, maar toch weer wel. En zodra Laurie weer naar school mocht, leek het of hij daar nooit was weg geweest. Dankzij Bednet. Dank je wel, Bednet.” (Ouders van Laurie, 7 jaar).
Probleem?
Een langdurig ziek kind functioneert in drie verschillende systemen die elkaar steeds beïnvloeden
- het gezinssysteem
- het schoolsysteem
- het ziekenhuissysteem of het medisch systeem.
Hoewel deze systemen alle drie een invloed op elkaar hebben, staan ze toch ver van elkaar. Dit komt omdat ze ieder een eigen jargon hebben en verschillende doelen. Toch delen ze een belangrijke gemeenschappelijke bezorgdheid: het welzijn van het kind. Om dit gemeenschappelijk doel te verwezenlijken is er nood aan een betere samenwerking[3].
Synchroon internetonderwijs biedt een antwoord op de behoeften van alle actoren. Het geeft de langdurig zieke leerlingen de kans toch de lessen ‘bij te wonen’, aan de hand van ICT-gebaseerde hulpmiddelen. Synchroon internetonderwijs beantwoordt eveneens aan de behoeften van het ziekenhuis en de ziekenhuisschool (die zijn meestal vol) en de behoeften van de thuisschool en de leerkrachten.
Noodzaak?
Onderwijs is de voornaamste tijdsbesteding is van elk kind. Naar school gaan maakt deel uit van het gewone leven[3]. Een ziek kind heeft nood aan het gevoel van normaal te zijn, kind te zijn en leerling te zijn. Dit is essentieel voor de sociaal-emotionele ontwikkeling, de medische ontwikkeling, maar ook de leervorderingen.
Door de afwezigheid te beperken via synchroon internetonderwijs, wordt aandacht besteed twee centrale processen die dit belang van school illustreren[3].
- Tegemoet komen aan de instructieactiviteiten.
- De betrokkenheid vergroten
Door de ICT-gebaseerde hulpmiddelen heeft het kind contact met de leerkracht en de vriendjes in de klas. Dit zorgt voor een doorbreken van het isolement[8]. Voorts blijkt dat het houden van contact met de school, een positieve invloed heeft op het verminderen van de neveneffecten van de ziekte van het kind [12]
SIO als oplossing!
Synchroon internetonderwijs komt tegemoet aan deze twee centrale processen: het eigenlijke onderwijs of de instructieactiviteiten en de betrokkenheid van het zieke kind bij het schoolleven.
Uit de literatuur [4] blijkt dat het slecht ondersteunen van het zieke kind op het vlak van onderwijs vele gevolgen heeft. Indien het niet goed wordt afgestemd of niet voldoende wordt opgevolgd, kan het proces en de begeleiding voor veel extra stress zorgen voor het zieke kind en zijn/haar familie [5]. De langdurige afwezigheid verhoogt de kans op het oplopen van een leerachterstand wat tevens een negatieve invloed heeft op hun leermotivatie en zelfbeeld [6] [13]
Om deze redenen is een (planmatige) ondersteuning van deze kinderen en jongeren noodzakelijk [6]. Uit deze studie blijkt dat ICT-voorzieningen uitstekende hulpmiddelen zijn bij de ondersteuning van de doelgroep. Resultaten uit ander onderzoek [4] tonen aan dat leerlingen die verbonden blijven met hun school een sterke positieve invloed ondervinden, alsook hun familie, leerkrachten en klasgenoten.
De sleutel tot succes is een combinatie van het onderhouden van sociale connecties, het curriculum op maat en gepaste ondersteunende informatie. Uit onderzoek blijkt dat sociaal contact met leeftijdsgenoten een groot probleem is voor langdurig ziekte kinderen[14]. Langdurige zieke kinderen en adolescenten hebben meer schrik om uitgesloten te worden door hun ziekte of het feit dat zij nu ‘anders’ zijn[15]. Het is van belang, vooral voor adolescenten in hun puberteit, dat zij zich aanvaard en geaccepteerd voelen door hun leeftijdsgenoten[16]. Het vervullen van hun sociale en educatieve behoeften, geeft hen meer het gevoel dat ze nog altijd een normaal leven kunnen leiden[3].
Een van de kernwoorden om te komen tot succesvol online onderwijs is interactie [9]. Doordat deze online ondersteuning synchroon verloopt, wordt er, in de mate van het mogelijke, rekening gehouden met kritiek vanuit de literatuur op online educatief onderwijs. Het is, volgens de literatuur, mogelijk dat de overdracht van kennis, zoals de leraar die bedoeld, niet altijd volledig overkomt bij de leerling [10].
Synchroon internetonderwijs maakt gebruik van ICT-gebaseerde hulpmiddelen. Resultaten uit onderzoek [6] tonen de kracht van interactieve media aan: ze zijn tijd en plaats onafhankelijk. Op die manier kunnen afstanden, bijvoorbeeld tussen de school en het ziekenhuis, worden overbrugd en kan elke leerling op zijn/haar eigen tempo volgen.
Bedenkingen [3] [7]
- De onkosten van de projecten.
- De mogelijkheid tot begeleiding van de leerkrachten, leerlingen, ouders, etc.
- De gewenningsperiode die gepaard gaat met de implementatie van het ICT hulpmiddel.
- Indien de kinderen via ICT passief bijwonen, is hun aandachtspanne vrij beperkt.
- De overtuiging van de stakeholders. Het is van belang dat de verschillende stakeholders op dezelfde lijn staan.
Focus verder onderzoek?
- Zijn leraren technisch voldoende voorbereid op het gebruik van synchroon internet in de klas?
- Is het effect even groot bij leerlingen secundair als bij leerlingen lager onderwijs?
- Wat zijn de concrete cognitieve, emotionele, fysieke en affectieve winsten?
- Meerdere praktische uitwerkingen van deze onderwijsinnovatie in de Vlaamse context?
Referentielijst
referentielijst.pdf | |
File Size: | 58 kb |
File Type: |